Depresja w ciąży- jak pomóc?
Przede wszystkim należy pamiętać o tym, że ciąża powoduje w kobiecie wiele zmian. Zarówno na poziomie hormonalnym, psychicznym oraz fizycznym (więcej na ten temat pisałam w artykułach „Burza hormonów”, „Psychologiczne aspekty ciąży” oraz „Coś Ci się stało w głowę?- nie to tylko ciąża”)
Nim przejdę do tego jak pomóc, chciałabym przedstawić kilka wskazówek co można zrobić profilaktycznie.
Warto przeciwdziałać. Pomocne tu może być:
-Wsparcie
Ważne aby w jej życiu była chociażby jedna bliska osoba, która sprawi, że kobieta nie będzie czuła się osamotniona i będzie wiedziała, że może na kogoś liczyć.
– Zaakceptowanie nowej sytuacji
Odrzucenia, samotności, nie zrozumienia tego często obawiają się kobiety w ciąży. Zaakceptuj jej uczucia i wszelkie zmiany jakich teraz doświadcza ona i to jak przełożą bądź już przekładają się one na waszą relacje.
– Słuchanie
Czas ciąży wiąże się z wieloma obawami, zmartwieniami, lękami czasem też wzmożonym niepokojem i nawet jeżeli ich powody wydają Ci się błahe to nigdy ich nie bagatelizuj i nie wyśmiewaj. Wysłuchaj.
– Cierpliwość
Tak ten czas wymaga często dużych pokładów cierpliwości, ponieważ kobieta może miewać bardzo zmienne nastroje a tak po ludzku może Ci być je trudno wytrzymać.
– Wiedza
Często ona bywa kluczem do rozwiązania. Jeżeli będziesz wiedział jak może się zachowywać kobieta w ciąży, że większość z tych stanów jest czymś zupełnie normalnym to łatwiej Ci będzie to wszystko zrozumieć i spojrzeć na to z dystansem. Mam na myśli np. zmienność nastrojów i niezdecydowanie. Gdy zrozumiesz, że to nie objaw złej woli a procesów jakie zachodzą w kobiecie podczas ciąży łatwiej Ci będzie to zaakceptować i udzielić wsparcia, wysłuchać czy opanować własne emocje.
– Atmosfera
Twój nastrój, to jak podchodzisz do ciąży, jak o niej mówisz oraz na ile jesteś zaangażowany również wpływa na kobietę w ciąży. Szczególnie, że ciąża jest okresem wzmożonej wrażliwości na bodźce docierające z zewnątrz.
– Troska
Łatwiej będzie jej znieść ciążowe dolegliwości (na ten temat pisałam w artykule „Dwie kreski”) jeżeli postarasz się o jej dobry nastrój. Często sen z powiek spędza bliskim Dziecko, martwią się o jego prawidłowy rozwój bądź ogólnie o jego przyszłość widząc coraz to bardziej niepokojące zachowania ze strony matki. Warto tu pamiętać o tym, że dbając o kobietę, dbasz wtedy również o rozwijające się w jej łonie dziecko. W pierwszej kolejności zadbaj więc o Matkę.
Jeżeli jednak epizod depresji wystąpi i zauważysz, objawy o których pisałam w poprzednim artykule „Depresja w ciąży- czym jest?” w podpunkcie „Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania ICD-10…” to:
– możesz stosować to wszystko o czym napisałam powyżej: wsparcie, słuchanie…itd.
– najważniejsze jest aby kobieta sama zauważyła co się z nią dzieje
– nie staraj się na siłę zaciągnąć jej do specjalisty: psychologa, psychoterapeuty, terapeuty bądź psychiatry
– możesz np. podsuwać jej różnego rodzaju artykuły na ten temat, mówić że słyszałeś o tym, że depresja dotyka wiele kobiet w ciąży i że jest to choroba która czasem wymaga leczenia
– warto abyś zauważył to co kobieta robi w tym czasie dobrze. Osoba w depresji patrzy na świat pesymistycznie, uważa często, że wszystko robi źle, że nie potrafi, że sobie nie poradzi, że jest beznadziejna itp. Postaraj się bacznie ją obserwować i zwracać uwagę na to co robi dobrze a następnie mówić jej o tym. Ważne jest aby to było szczere- naciągane komplementy nie pomogą.
– nie naciskaj, nie zmuszaj do aktywności. Bądź blisko, zaproponuj rozmowę, wyjście na spacer, jednak w sposób otwarty i szczery- nienachalny.
– gdy kobieta zacznie się otwierać to nie udzielaj rad, nie pocieszaj na siłę, nie bagatelizuj, wysłuchaj jej tak po prostu. Możesz powiedzieć np. „Czuje, że chyba musi Ci być bardzo ciężko w tej sytuacji” Zauważ jej cierpienie, obawy.
– jeżeli kobieta mówi o myślach samobójczych bądź ma dokładny plan jak to zrobić. Warto już wtedy sięgnąć po pomoc specjalisty. Jeżeli istnieje realne zagrożenie życia można zadzwonić po pogotowie.
Rekomendacje
Od 1 stycznia 2019 przez Ministerstwo Zdrowia rekomendowane jest aby lekarze ginekolodzy, położne, lekarze rodzinni (w każdym bądź razie osoba sprawująca opiekę nad kobietą w ciąży) korzystali z narzędzi w postaci kwestionariuszy, których wyniki mogą sugerować epizod depresyjny. W tym celu mogą wykorzystać:
– Kwestionariusz PHQ-2
Który opiera się na dwóch pytaniach i w zależności od odpowiedzi można zakończyć badanie bądź też zastosować jeszcze Kwestionariusz PHQ-9.
– Test Dziewięciu Pytań czyli Kwestionariusz PHQ-9
Na podstawie otrzymanych wyników w razie potrzeby należy skierować pacjentkę do psychiatry i psychologa/ psychoterapeuty.
Ocenę ryzyka depresji oraz nasilenia objawów depresji należy przeprowadzić dwukrotnie między:
1. 11-14 tygodniem ciąży
2. 33-37 tygodniem ciąży
W ciąży stosuje się także:
– Edynburską Skale Depresji Poporodowej
– Skale Depresji Becka
Leczenie depresji w ciąży:
– wsparcie psychologa
– psychoterapia
– terapia
– leczenie farmakologiczne zlecone przez lekarza psychiatrę
– leczenie w szpitalu- szczególnie w przypadku ciężkiego epizodu depresyjnego w momencie realnego zagrożenia życia- takie leczenie może być przeprowadzone bez dobrowolnej zgody kobiety.
– łączenie farmakoterapii np. z psychoterapią
– elektrowstrząsy- brzmi strasznie jednak jest to metoda stosunkowo bezpieczna w okresie ciąży. Wykonuje się ją w znieczuleniu ogólnym. Stosowana najczęściej w wypadku ciężkiego epizodu depresyjnego z psychozą bądź dużym ryzykiem samobójstwa a także u kobiet niereagujących na farmakoterapie.
O włączeniu leków, sposobie dawkowania oraz ich odstawieniu zawsze decyduje psychiatra, rozważając korzyści i zagrożenia jakie mogą wynikać z ich stosowania.
Doświadczyłaś depresji w ciąży?
Jeżeli masz ochotę i gotowość to możesz podzielić się swoim doświadczeniem w komentarzu czy wiadomości prywatnej. Co było dla Ciebie ważne/ pomocne? A co jeszcze pogarszało Twój stan?
Każda historia jest na wagę złota. To dzięki Wam mogę pomagać ale i też edukować innych w tym zakresie. Jak pomagać co robić/ czego unikać? Bez was odpowiedzi na te pytania nie byłyby możliwe <3.